Een negatieve prikkel voor vergroening

De beslissing om elektrische voertuigen vanaf nu te belasten met verkeersbelasting en belasting op inverkeerstelling is gebaseerd op de veronderstelling dat “door de vergroening van het wagenpark de fiscale ondersteuning van zero-emissievoertuigen niet langer gewenst is.” Dit is een kortzichtige redenering die voorbijgaat aan het grotere plaatje. Het feit dat Vlaanderen ‘slechts’ 40% minder uitstoot tegen 2030 ambieert – terwijl de Europese doelstellingen voor België op 47% liggen – toont aan dat er nog heel wat werk aan de winkel is. Extra lasten voor elektrische voertuigen zullen de benodigde inspanningen alleen maar bemoeilijken.

Het is bovendien onduidelijk waarom de belastingvoordelen voor elektrische voertuigen nu al worden teruggeschroefd, terwijl conventionele voertuigen die op fossiele brandstoffen rijden nog steeds niet de volle kostprijs betalen voor hun impact op de gezondheid en het milieu. Als we echt een verschuiving willen naar duurzame mobiliteit, moeten zero-emissiewagens juist aantrekkelijk blijven ten opzichte van vervuilende alternatieven.

Geen pauze, maar actie

De Vlaamse regering stelt bovendien een 'klimaat pauze' op Europees niveau voor. Dit is in onze ogen een gevaarlijk signaal dat kan leiden tot stilstand op een cruciaal moment in de energietransitie. De klimaatdoelen van 2030 komen steeds dichterbij en een pauze betekent in feite een achteruitgang. Het omzetten van bestaande wetgeving is noodzakelijk, maar bijkomende regelgeving is net zo belangrijk om de vaart erin te houden en bedrijven de zekerheid te bieden die ze nodig hebben om te blijven investeren in innovatie.

Verbod op verbrandingsmotoren geschrapt: een beleidsmatige achteruitgang

Wat echter het meest teleurstelt, is het schrappen van het geplande verbod op de verkoop van voertuigen met verbrandingsmotoren vanaf 2029. Dit was een cruciale maatregel om de transitie naar zero-emissievoertuigen te versnellen en de auto-industrie duidelijkheid te geven over de richting waarin de markt zich ontwikkelt. Door dit verbod te schrappen, wordt de transitie vertraagd en blijven verbrandingsmotoren een dominante factor in ons wagenpark. Dit druist in tegen de Europese klimaatdoelstellingen en zorgt voor onzekerheid bij zowel consumenten als fabrikanten.

Hetzelfde geldt voor de versoepeling van de lage-emissiezones in steden: een falend actieplan. Terwijl andere Europese steden hun emissienormen verstrengen om de luchtkwaliteit te verbeteren en emissievrije mobiliteit te stimuleren, blijft Vlaanderen hangen in status quo. Hierdoor blijven diesels en benzinewagens met hoge uitstoot relatief langer in het verkeer. Het afzien van de geplande verstrengingen stuurt een verkeerd signaal: het is alsof vervuilende voertuigen nog steeds een plaats hebben in een duurzame toekomstvisie voor onze steden en hiermee scoort Vlaanderen zwaar onvoldoende wat betreft luchtkwaliteit in Vlaanderen en doelstellingen 2030.

De positieve signalen: taxshift en laadinfrastructuur

Toch zijn er ook enkele lichtpunten in het regeerakkoord. De geplande taxshift, waarbij elektriciteit geleidelijk goedkoper wordt ten opzichte van fossiele brandstoffen, is een positieve stap die de aantrekkelijkheid van elektrische oplossingen zoals EV’s en warmtepompen zal vergroten. We hopen dat deze maatregel snel en effectief wordt doorgevoerd, zodat het financiële voordeel van emissievrije technologieën duidelijk zichtbaar wordt voor de consument.

Daarnaast is de ambitie om sterk in te zetten op laadinfrastructuur een belangrijke pijler voor de verdere uitrol van elektrische voertuigen. Zonder een goed dekkend netwerk van laadpunten zal de elektrificatie van het wagenpark nooit volledig doorbreken. Het is essentieel dat hier duidelijke, meetbare doelstellingen aan worden gekoppeld en dat er snel actie wordt ondernomen om die uit te voeren.

Vraagtekens rond digitaal wegenvignet

Een ander punt in het regeerakkoord dat voor vraagtekens zorgt, is de aankondiging van een digitaal systeem om buitenlandse voertuigen die niet onder de kilometerheffing vallen, te laten bijdragen aan het gebruik van onze wegen. Volgens de onderhandelaars zou het gaan om een digitaal wegenvignet. Dit klinkt logisch, maar de vraag blijft hoe dit in de praktijk zal worden uitgerold. Wat zijn de exacte regels, wie beheert dit systeem, en hoe wordt vermeden dat dit een bijkomende last wordt voor elektrische voertuigen die Vlaanderen juist wil stimuleren?

Teleurstellend en een fout signaal: schrappen van de aankoopsubsidie

Tot slot is het stopzetten van de aankoopsubsidie voor elektrische voertuigen “zo snel als juridisch mogelijk” een zeer teleurstellende en contraproductieve beslissing. De subsidie zou normaal eind dit jaar aflopen, maar de snelheid waarmee men nu de stopzetting doorvoert, stuurt een slecht signaal naar potentiële kopers. Terwijl de aankoopprijs van elektrische voertuigen nog steeds hoger ligt dan die van conventionele wagens, is deze premie een belangrijke steunmaatregel om de drempel naar elektrisch rijden te verlagen. Het afschaffen van de premie op een moment dat het aandeel elektrische voertuigen in Vlaanderen nog niet voldoende is doorgebroken, is een beleidsfout die de transitie zal vertragen.

Oproep tot samenwerking en een helder klimaatplan

Het Vlaamse klimaatplan wordt binnenkort doorgelicht om na te gaan of het op koers ligt richting 2030. Dit biedt een uitgelezen kans voor de nieuwe regering om ambitieuzere doelstellingen vast te leggen en de plaats van elektrisch rijden in dat beleid te versterken. We roepen de Vlaamse regering op om werk te maken van een helder, toekomstgericht klimaatplan dat niet alleen focust op lasten, maar ook op positieve prikkels voor duurzame technologieën.

We pleiten dan ook voor een nauwe samenwerking tussen de verschillende bestuursniveaus, zoals in het regeerakkoord wordt vermeld. België heeft behoefte aan een gecoördineerde aanpak waarin de lasten eerlijk worden verdeeld en waarin elektrische mobiliteit als een centraal element wordt erkend om onze klimaatdoelstellingen te halen. Laten we deze kans grijpen om de juiste keuzes te maken, zonder stappen terug.

Een snelle elektrificatie van het wagenpark blijft het laaghangend fruit in de ganse klimaattransitie. De voortrekkersrol die België op dit moment kan opnemen in deze innovatieve sector biedt opportuniteiten, maar heeft ook nood aan een stabiele lange termijnvisie richting volledige elektrificatie.

EV Belgium blijft zich inzetten voor een toekomst waarin elektrische voertuigen niet alleen de norm worden, maar ook toegankelijk en aantrekkelijk blijven voor iedereen. Een transitie vraagt om consistente, slimme en eerlijke beleidskeuzes.